Oogveroudering
Wat is oogveroudering?
Het oog heeft net als alle organen te lijden van veroudering. Tijdens de adolescentie is het gezichtsvermogen op zijn best. Vanaf 45 jaar neemt de gezichtsscherpte meestal af en worden de ogen aangetast door aandoeningen als ouderdomsverziendheid, grauwe staar of leeftijdsgebonden maculadegeneratie 1.
OogverouderingOogveroudering is een onvermijdelijk genetisch en fysiologisch verschijnsel. Toch zijn er veel omgevingsfactoren die effect hebben op oogveroudering. Voor dagelijkse bezigheden als werken met een computer, televisiekijken, lezen en schrijven is immers een goed gezichtsvermogen nodig2. Hoewel het oog zich op natuurlijke wijze kan beschermen, wordt het zwaar belast. De kwaliteit van het zicht wordt helaas beïnvloed door het gebruik van kunstlicht, vitaminegebrek of verschillende soorten verontreiniging1.
Wat verandert er voor onze ogen?
In de loop der jaren vinden er veel veranderingen plaats. De pupil wordt minder reactief en past zich minder snel aan aan veranderingen van lichtsterkte. De ooglens verstijft en wordt dikker. Het oog heeft dan meer moeite om scherp te stellen op objecten dichtbij en om te zien in het halfdonker. Kleuren worden ook anders waargenomen. Over het algemeen heeft het oog minder zenuwcellen dan voorheen, wat leidt tot een verandering in de waarneming van diepte. Tot slot zijn de ogen droger en ontstaat er eerder oogdroogte. Al deze veranderingen kunnen leiden tot verziendheid, behoefte aan feller licht en een veranderende waarneming van kleuren 2.
Wat zijn de meest voorkomende ziekten die worden veroorzaakt door oogveroudering?
Veroudering heeft invloed op alle delen en de vele functies van het oog, waardoor er dus verschillende problemen en aandoeningen optreden:
Ouderdomsverziendheid: : : Naarmate we ouder worden, verliest de ooglens zijn elasticiteit en kan hij minder sterk worden gekromd. Bij het ouder worden neemt het vermogen tot accommodatie af en kunnen de ogen minder goed scherpstellen voor dichtbij, bijvoorbeeld bij het lezen3.
Grauwe staar: : De ooglens bevat proteïnen die met de tijd oxideren en in aantal afnemen, wat leidt tot vertroebeling van de ooglens. De transparantie van het oog wordt dan aangetast, waardoor het licht niet meer door het oog gaat zoals voorheen. De geleidelijke toename van deze vertroebeling heeft een onscherp, wazig zicht tot gevolg4.
LMD (leeftijdsgebonden maculadegeneratie): De macula, het centrale gebied van het netvlies, veroudert, wat een progressief verlies van het centraal zicht met zich meebrengt. In bepaalde gevallen kan er een zwarte vlek in het centrum van het gezichtsveld ontstaan, wat kan leiden tot problemen met dichtbij zien. Het perifeer en zijdelings zicht zijn nog wel intact5.
Wat zijn de risicofactoren voor oogveroudering?
De belangrijkste factor bij oogveroudering is leeftijd. Met name tussen de 40 en 50 jaar wordt het oog aangetast en treden de eerste tekenen van oogziekten op. Roken leidt tot oxidatie van het netvlies en de ooglens, en herhaaldelijke blootstelling aan (zon)licht zorgt eveneens voor oogveroudering. Het tekort aan maculaire pigmenten en de familiegeschiedenis6 kunnen ook verergerende factoren zijn. Ten slotte is voeding een van de factoren die oogveroudering kan versnellen en de verandering van het gezichtsvermogen kan vergroten.
Welk verband bestaat er tussen voeding en oogveroudering?
De aandoeningen die verband houden met oogveroudering worden veroorzaakt door oxidatie en de productie van vrije radicalen. Om deze processen tegen te gaan en de oogveroudering te vertragen, wordt gezonde voeding aanbevolen die rijk is aan antioxidanten, omega 3, carotenoïden, vitaminen en mineralen.
Omega 3 is een natuurlijk bestanddeel van visuele cellen en beschermt het netvlies tegen oogveroudering. Deze komt voor in vetzuren in vis, oliën en noten. Omega 3 in de vorm van fosfolipiden heeft de voorkeur boven omega 3 in de vorm van triglyceriden, omdat deze beter wordt opgenomen in de cellen en beter wordt verdragen en verteerd. Tot slot zorgt de inname van vitaminen A, B, C en E, en mineralen voor het goed functioneren van de netvliescellen. Deze stoffen hebben een complementaire werking en zijn antioxidanten die effectief zijn voor de bescherming van de ogen.
Al deze voedingsstoffen zijn verkrijgbaar als voedingssupplement, maar zijn ook aanwezig in specifieke voedingsmiddelen. Ze kunnen worden ingenomen ter voorkoming van oogveroudering of als kuur. Het doel is om oogveroudering tegen te gaan, het gezichtsvermogen te beschermen en het optreden van verschillende oogziekten en -aandoeningen te vertragen.
1- Naar de website van het ASNAV (Franse nationale vereniging voor de verbetering van het gezichtsvermogen): lien
2- Besdine Richard, Changements corporels du vieillissement : lien
3- Garrity James, Hhitney and betty MacMillan, Effets du vieillissement sur les yeux : lien
4- Timsit marc, Opération de la cataracte : lien
5- Définition de la DMLA : lien
6- Seddon JM, Ajani UA, Sperduto RD et al. Dietary carotenoids, vitamin A, C, and E, and advanced age-related macular degeneration. Eye Disease Case-Control Study Group, JAMA 1994;272:1413-1420